Wierrook branden voor de transitiedemon

Ik stof mijn geheugen af en beland in de jaren '80 van de vorige eeuw. Toch een beetje de donkere middeleeuwen van mijn jeugd. Een terugkeer naar het verleden is niet zonder risico's en ik herinner mij het alarmerend grote gat in de ozonlaag, veroorzaakt door schadelijke Cfk's in drijfgassen. Het was voor het eerst dat ik mij bewust werd van mijn eigen sterfelijkheid. Ik leefde weliswaar, maar hoe lang nog? Iedere zonnestraal kon het einde betekenen. In mijn al zo onzekere bestaan waren zelfs de hemellichamen niet te vertrouwen.

Wat ik mij niet herinner is dat er rondom de ozonproblematiek een verhit debat werd gevoerd. De situatie mocht maatschappelijk én politiek rekenen op erkenning en er werd actie ondernomen. Vrij vlotjes zorgden internationale afspraken voor een transitie (excusez le mot, Thierry) waarbij nieuwe technieken werden ontwikkeld en de uitstoot van Cfk's grotendeels tot het verleden behoorden. Vooruitgang 1, apocalyps 0 (zie ook het zeldzaam succesvolle Montrealprotocol). Er staat mij dus niet bij dat de hele toestand centraal stond in een dispuut rondom waarheidsvinding of werd weggezet als een complot van de geitenwollen linkse elite. Er was consensus en voor een opgroeiend kereltje als ik was het geruststellend dat de wereldleiders mijn belangen serieus namen...

De duurzaamheidstransitie is een valse god en we moeten vooral niet in zijn leugens trappen, zo klinkt een populaire soundbite

Anno 2019 zijn smeltende ijskappen, stijgende zeespiegels en een warmer wordende planeet niet meer voor iedereen de vanzelfsprekende klusjes die even aangepakt moeten worden. De duurzaamheidstransitie is een valse god en we moeten vooral niet in zijn leugens trappen, zo klinkt een populaire soundbite. Wat is er aan de hand? Welnu, de inzet van het spel is fundamenteel veranderd. Waar in de laatste decennia van de vorige eeuw economie de politieke agenda's domineerde, wordt nu meer dan ooit de aarde (klimaat & duurzaamheid) als hoogste inzet van het spel naar voren geschoven. Immers: zonder aarde geen show en the show must go on. De geschiedenis heeft al zo vaak bewezen dat zodra er iets op het spel staat er een klassiek gevecht wordt uitgevochten door protagonisten en antagonisten. Voor- en tegenstanders die allebei een claim hebben op de heilige waarheid. Kennelijk moet de zaak eerst op scherp worden gezet om een transitie mogelijk te maken.

In je hart kun je voelen wat klopt, wat logisch en nodig is

Wil je gelijk of wil je geluk? De strijd om het gelijk, om de waarheid, wordt nu gevoerd met het hoogste woord, de slimste argumenten, de moeilijkste woorden en de meest effectieve framing. Een strijd over de zin & onzin van een transitie. En in die strijd kan twee plus twee net zo goed vijf zijn. Dit spelletje is bekend en produceert alleen maar meer van hetzelfde: verdeeldheid. Ga je daarentegen voor geluk, dan betreed je het domein van je hart. In je hart kun je voelen wat klopt, wat logisch en nodig is. Voor jezelf en de wereld om je heen. Je verlaat er het terrein van het bekende en verbeeld je een werkelijkheid die nog niet is, maar wel kan zijn. Wanneer je naar dat verlangen luistert, dan volgt de transitie vanzelf. Niet als doel op zich of als inzet voor de meest recente populariteitswedstrijd, maar als noodzakelijk pad om daar te komen waar je wilt komen. Omdat je weet dat iedere verandering gepaard gaat met verlies en je onderweg het oude loslaat om het nieuwe te kunnen omarmen.

De toekomst van deze planeet ligt al lang niet meer in de handen van politieke leiders, maar in de handen van de mensen die de moed hebben hun verlangen te volgen

In mijn werk en op social media zie ik verontwaardigde mensen (na bijvoorbeeld een verkiezingsuitslag) zich boos en zorgen maken over het tegengeluid van klimaatontkenners en transitiesceptici. Het zal de geambieerde verandering echter niet bespoedigen. Stel jezelf de vraag: wil je gelijk of geluk? Waaraan wil je werkelijk je aandacht schenken? Wanneer je je verbindt vanuit verlangen, dan kan een krachtig en niet te stoppen momentum ontstaan dat bouwt aan de wereld van morgen. De toekomst van deze planeet ligt al lang niet meer in handen van politieke leiders, maar in de handen van de mensen die de moed hebben hun verlangen te volgen. Zij geven vorm aan de vernieuwing die ze in hun hart al hebben gezien. Vanuit mijn eigen verlangens sluit ik mij daar graag bij aan. En dus brand ik een stokje wierrook voor de Transitiegod en mijmer ik over een tijd die gaat komen. Een tijd waarin ik weer eens afdwaal in mijn geheugen, de boel flink afstof en plotseling terugdenk aan die spannende periode in de jaren '10 en '20 van deze eeuw. Dan zal ik mompelen: 'Tjonge, het was een dubbeltje op zijn kant,' en samen met mijn kleinzoon, die wild tijgert door het groene gras van mijn tuin, tevreden genieten van de warme, ondergaande zon.